آیا از کندی و هزینه بالای تراکنشهای اتریوم خسته شدهاید؟ تصور کنید بتوانید در عرض چند ثانیه و با کمترین هزینه، داراییهای دیجیتال خود را جابهجا کنید. این رویای بسیاری از کاربران اتریوم است که با ظهور لایه 2 اتریوم به واقعیت نزدیکتر شده است.
لایه 2 اتریوم، همانند یک بزرگراه فرعی سریع و کمترافیک، به شبکه اصلی اتریوم متصل میشود و حجم عظیمی از تراکنشها را به خارج از آن منتقل میکند. این امر باعث افزایش چشمگیر سرعت و کاهش هزینه تراکنشها میشود، بدون اینکه از امنیت و شفافیت شبکه اصلی کاسته شود.
در این مقاله، شما را با دنیای هیجانانگیز لایه 2 اتریوم آشنا میکنیم و به سوالات زیر پاسخ میدهیم:
- لایه 2 اتریوم چیست و چگونه کار میکند؟
- چه مزایایی برای کاربران و توسعهدهندگان دارد؟
- بهترین پروژههای لایه 2 اتریوم کدامند؟
- چگونه میتوان در این حوزه سرمایهگذاری کرد؟
اگر به دنبال افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنشهای خود در شبکه اتریوم هستید، این مقاله را از دست ندهید. با ما همراه باشید تا به طور کامل با لایه 2 اتریوم آشنا شوید.
لایه 2 اتریوم: راه حلی برای افزایش سرعت و مقیاسپذیری شبکه اتریوم
تصور کنید اتریوم یک بزرگراه شلوغ است. هر تراکنش، یک ماشین است که میخواهد از این بزرگراه عبور کند. وقتی تعداد ماشینها زیاد میشود، ترافیک سنگین شده و سرعت عبور و مرور کاهش مییابد. لایه 2 اتریوم مانند ساخت یک جاده فرعی کنار بزرگراه اصلی است. این جاده فرعی، بخشی از ترافیک را به خود اختصاص میدهد و باعث میشود ترافیک در بزرگراه اصلی روانتر شود.
لایه 2 اتریوم چیست؟
لایه دوم اتریوم مجموعهای از پروتکلها و فناوریهایی است که برای افزایش مقیاسپذیری و سرعت شبکه اتریوم طراحی شدهاند. این لایهها در واقع شبکههای جداگانهای هستند که به شبکه اصلی اتریوم متصل میشوند و بخشی از پردازش تراکنشها را بر عهده میگیرند. با استفاده از لایه 2، میتوان هزاران تراکنش را در خارج از شبکه اصلی پردازش کرد و سپس نتایج نهایی را به شبکه اصلی منتقل کرد.
چرا به لایه 2 نیاز داریم؟
- افزایش سرعت تراکنشها: با انتقال بخشی از تراکنشها به لایه 2، سرعت تأیید تراکنشها به طور چشمگیری افزایش مییابد.
- کاهش هزینه تراکنشها: هزینه تراکنشها در لایه 2 معمولاً بسیار کمتر از شبکه اصلی است.
- افزایش مقیاسپذیری: لایه 2 به شبکه اتریوم اجازه میدهد تا تعداد تراکنشها را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
- پشتیبانی از برنامههای غیرمتمرکز (dApps): لایه 2 به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز پیچیدهتری را بر روی شبکه اتریوم بسازند.
مزایای استفاده از لایه 2:
- افزایش کارایی شبکه اتریوم: لایه 2 به شبکه اتریوم اجازه میدهد تا به پتانسیل کامل خود برسد.
- کاهش هزینههای توسعه: توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از لایه 2، برنامههای غیرمتمرکز خود را با هزینه کمتری توسعه دهند.
- بهبود تجربه کاربری: کاربران میتوانند از سرعت و هزینه کمتر تراکنشها لذت ببرند.
چگونه لایههای دوم اتریوم مشکل مقیاسپذیری اتریوم را حل میکنند؟
لایههای دوم اتریوم راهکارهایی برای افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنشها در شبکه اتریوم ارائه میدهند. این لایهها با انتقال بخشی از پردازش تراکنشها به شبکههای جداگانه، به شبکه اصلی اتریوم کمک میکنند تا حجم کاری کمتری را تحمل کند.
به طور کلی، میتوان لایههای دوم اتریوم را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
-
روش انباشتهسازی (Rollups):
در این روش، چندین تراکنش کوچک به یک تراکنش بزرگتر تبدیل شده و سپس به شبکه اصلی اتریوم ارسال میشود. این کار باعث کاهش هزینه تراکنشها میشود، زیرا هزینه هر تراکنش به صورت مشترک بین همه تراکنشهای کوچک تقسیم میشود.
- رولآپ خوشبینانه (Optimistic Rollups): در این روش، فرض بر این است که تمام تراکنشها معتبر هستند. اما اگر کسی تقلبی را در تراکنشها پیدا کند، میتواند آن را گزارش دهد و سیستم این تقلب را بررسی میکند.
- رولآپ دانش صفر (Zero-Knowledge Rollups): در این روش، اثبات ریاضیاتی برای تایید صحت تراکنشها تولید میشود و این اثبات به شبکه اصلی ارسال میشود.
-
روش کانال (Channels):
در این روش، دو یا چند نفر یک کانال خصوصی ایجاد میکنند و تراکنشهای خود را در داخل این کانال انجام میدهند. تنها تراکنشهای نهایی به شبکه اصلی ارسال میشوند. این روش برای پرداختهای مکرر بین دو طرف بسیار مناسب است.
- کانالهای حالت (State Channels): در این کانالها، وضعیت حسابها به صورت مداوم به روز میشود و تنها تغییرات نهایی به شبکه اصلی ارسال میشود.
- کانالهای پرداخت (Payment Channels): در این کانالها، مقدار مشخصی از ارز دیجیتال قفل میشود و طرفین میتوانند این ارز را بین خود جابهجا کنند. تنها در پایان کانال، وضعیت نهایی به شبکه اصلی ارسال میشود.
روشهای دیگر:
- زنجیرههای جانبی (Sidechains): شبکههای جداگانهای هستند که به شبکه اصلی متصل میشوند و میتوانند از مکانیزم اجماع متفاوتی استفاده کنند.
- پلاسما (Plasma): یک روش مقیاسپذیری است که از قراردادهای هوشمند و درخت مرکل برای ایجاد زنجیرههای جانبی استفاده میکند.
- ولیدیوم (Validium): شبیه به پلاسما است، اما امنیت آن به جای شبکه اصلی، به اعتبارسنجان متمرکز متکی است.
کدام روش بهتر است؟
هر کدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین روش به نیازهای خاص هر پروژه بستگی دارد. برای مثال، اگر به سرعت و مقیاسپذیری بسیار بالا نیاز دارید، رولآپهای دانش صفر ممکن است گزینه مناسبی باشد. اما اگر به امنیت بسیار بالا نیاز دارید، ممکن است زنجیرههای جانبی یا پلاسما گزینه بهتری باشند.
لیست پروژه های لایه دوم اتریوم:
پالیگان (Polygon)
- معرفی: پالیگان یکی از بزرگترین و محبوبترین راهحلهای لایه ۲ اتریوم است که با هدف افزایش مقیاسپذیری و کاهش هزینه تراکنشها در شبکه اتریوم ایجاد شده است. این پروژه در سال ۲۰۲۱ به شدت رشد کرد و به یکی از بازیگران اصلی در حوزه بلاک چین تبدیل شد.
- تکنولوژی: پالیگان از ترکیبی از فناوریهای مختلف مانند پلاسما، Optimistic Rollups و ZK-Rollups استفاده میکند که به آن امکان میدهد تا تراکنشها را با سرعت و هزینه بسیار کمتری نسبت به شبکه اصلی اتریوم پردازش کند.
- مزایا: سرعت تراکنش بالا، هزینه تراکنش پایین، مقیاسپذیری بالا، قابلیت همکاری با اتریوم، اکوسیستم گسترده DeFi و NFT.
- موارد استفاده: DeFi (پروتکلهای وامدهی، صرافیهای غیرمتمرکز)، NFT (بازارهای NFT، بازیهای NFT)، متاورس و سایر برنامههای غیرمتمرکز.
- توکن: MATIC، توکن بومی پالیگان که برای پرداخت کارمزد تراکنشها، استیکینگ و حاکمیت شبکه استفاده میشود.
- مقایسه: پالیگان یکی از رقبای اصلی آربیتروم و آپتیمیزم است. در مقایسه با این دو پروژه، پالیگان اکوسیستم گستردهتری دارد و از تنوع بیشتری در فناوریهای مورد استفاده بهره میبرد.
- آینده: پالیگان برنامههای بلندمدتی برای توسعه اکوسیستم خود و تبدیل شدن به یک ابربلاکچین دارد. این پروژه در تلاش است تا با همکاری با پروژههای دیگر و ایجاد پلهای بین زنجیرهای، به یک پل ارتباطی بین بلاک چینهای مختلف تبدیل شود.
آربیتروم (Arbitrum)
- معرفی: آربیتروم یکی دیگر از راهحلهای محبوب لایه ۲ اتریوم است که بر اساس فناوری Optimistic Rollups ساخته شده است. این پروژه با هدف ارائه یک محیط امن و مقیاسپذیر برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم ایجاد شده است.
- تکنولوژی: آربیتروم از فناوری Optimistic Rollups استفاده میکند که به آن امکان میدهد تا تراکنشها را با سرعت و هزینه کمتری نسبت به شبکه اصلی اتریوم پردازش کند.
- مزایا: امنیت بالا، سازگاری کامل با EVM، هزینه تراکنش پایین، مقیاسپذیری خوب
- موارد استفاده: DeFi، NFT، بازیهای بلاکچینی
- توکن: آربیتروم در حال حاضر توکن بومی ندارد، اما شایعاتی در مورد عرضه توکن بومی این پروژه در آینده وجود دارد.
- مقایسه: آربیتروم به دلیل امنیت بالا و سازگاری کامل با EVM، برای پروژههای DeFi بسیار محبوب است. در مقایسه با پالیگان، آربیتروم اکوسیستم کوچکتری دارد اما به دلیل تمرکز بر امنیت، مورد توجه بسیاری از توسعهدهندگان قرار گرفته است.
- آینده: آربیتروم برنامههایی برای توسعه بیشتر اکوسیستم خود و ارائه خدمات جدید به کاربران دارد. این پروژه همچنین در تلاش است تا با همکاری با پروژههای دیگر، به یک پل ارتباطی بین بلاک چینهای مختلف تبدیل شود.
آپتیمیزم (Optimism)
- معرفی: آپتیمیزم یک پروتکل لایه ۲ اتریوم است که بر اساس فناوری Optimistic Rollups ساخته شده است. این پروژه با هدف ارائه یک محیط امن و مقیاسپذیر برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم ایجاد شده است.
- تکنولوژی: آپتیمیزم از فناوری Optimistic Rollups استفاده میکند که به آن امکان میدهد تا تراکنشها را با سرعت و هزینه کمتری نسبت به شبکه اصلی اتریوم پردازش کند.
- مزایا: امنیت بالا، سازگاری کامل با EVM، هزینه تراکنش پایین، مقیاسپذیری خوب
- موارد استفاده: DeFi، NFT، بازیهای بلاکچینی
- توکن: OP، توکن بومی آپتیمیزم که برای حاکمیت شبکه و پرداخت کارمزد تراکنشها استفاده میشود.
- مقایسه: آپتیمیزم و آربیتروم به دلیل شباهتهای زیادی که دارند، اغلب با هم مقایسه میشوند. هر دو پروژه از فناوری Optimistic Rollups استفاده میکنند و هدف اصلی آنها ارائه یک محیط امن و مقیاسپذیر برای اجرای قراردادهای هوشمند اتریوم است.
- آینده: آپتیمیزم برنامههایی برای توسعه اکوسیستم خود و ارائه خدمات جدید به کاربران دارد. این پروژه همچنین در تلاش است تا با همکاری با پروژههای دیگر، به یک پل ارتباطی بین بلاک چینهای مختلف تبدیل شود.
پلتفرمی برای NFTها( ImmutableX)
- معرفی: ImmutableX یک پلتفرم لایه ۲ اتریوم است که به طور خاص برای ایجاد و معامله NFTها طراحی شده است. این پلتفرم با هدف ارائه یک محیط امن، مقیاسپذیر و کاربرپسند برای توسعهدهندگان و کاربران NFT ایجاد شده است.
- تکنولوژی: ImmutableX از فناوری ZK-Rollups استفاده میکند که به آن امکان میدهد تا تراکنشهای NFT را با سرعت و هزینه بسیار کم پردازش کند. ZK-Rollups به عنوان یکی از امنترین و مقیاسپذیرترین راه حلهای لایه ۲ شناخته میشود.
- مزایا: سرعت تراکنش بسیار بالا، هزینه تراکنش نزدیک به صفر، مقیاسپذیری بالا، امنیت بالا، تجربه کاربری بسیار خوب، تمرکز بر NFT
- موارد استفاده: ایجاد و معامله NFTها، بازیهای بلاکچینی مبتنی بر NFT، متاورس
- توکن: IMX، توکن بومی ImmutableX که برای پرداخت کارمزد تراکنشها، استیکینگ و حاکمیت شبکه استفاده میشود.
- مقایسه: ImmutableX به عنوان یک پلتفرم تخصصی NFT، با سایر پروژههای لایه ۲ که تمرکز عمومیتری دارند، متفاوت است. این پلتفرم با ارائه ویژگیهای خاص برای NFTها، توانسته است جایگاه ویژهای در این حوزه به دست آورد.
- آینده: ImmutableX برنامههایی برای گسترش اکوسیستم خود و ایجاد همکاری با پروژههای دیگر در حوزه NFT دارد. این پلتفرم همچنین در تلاش است تا به یک استاندارد صنعت برای ایجاد و معامله NFTها تبدیل شود.
شیباریوم (Shibarium): لایه ۲ برای شیبا اینو
- معرفی: شیباریوم یک لایه ۲ اتریوم است که توسط تیم توسعهدهنده شیبا اینو ایجاد شده است. هدف اصلی از ایجاد شیباریوم، افزایش مقیاسپذیری شبکه شیبا اینو و کاهش هزینه تراکنشها است.
- تکنولوژی: شیباریوم هنوز به طور کامل راهاندازی نشده است و جزئیات دقیقی درباره تکنولوژی مورد استفاده در آن منتشر نشده است. با این حال، انتظار میرود که این پروژه از فناوریهای لایه ۲ مانند رولآپ یا پلاسما استفاده کند.
- مزایا: (پس از راهاندازی): افزایش سرعت تراکنش، کاهش هزینه تراکنش، مقیاسپذیری بیشتر برای شبکه شیبا اینو
- موارد استفاده: انتقال و معامله توکنهای شیبا اینو و سایر توکنهای اکوسیستم شیبا
- توکن: شیبا اینو (SHIB) به عنوان توکن اصلی اکوسیستم شیبا استفاده میشود.
- مقایسه: شیباریوم به عنوان یک لایه ۲ اختصاصی برای یک ارز دیجیتال خاص، با سایر پروژههای لایه ۲ که تمرکز عمومیتری دارند، متفاوت است.
- آینده: آینده شیباریوم به موفقیت پروژه شیبا اینو بستگی دارد. اگر شیبا اینو بتواند به عنوان یک ارز دیجیتال محبوب باقی بماند، شیباریوم نیز میتواند به یک پروژه موفق تبدیل شود.
کلام آخر
اتریوم، به عنوان یکی از پیشگامان دنیای بلاک چین، با چالش مقیاسپذیری روبرو شده است. لایههای دوم اتریوم به عنوان راه حلی برای این مشکل، با ارائه محیطی سریعتر، ارزانتر و مقیاسپذیرتر برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز، تحولی عظیم در این حوزه ایجاد کردهاند.
پروژههایی مانند پالیگان، آربیتروم، آپتیمیزم و ImmutableX با استفاده از فناوریهای نوآورانهای مانند رولآپها، توانستهاند به طور چشمگیری سرعت و هزینه تراکنشها را کاهش دهند و امکان توسعه برنامههای پیچیدهتر و کاربردیتری را فراهم کنند.
با توجه به رشد روزافزون اکوسیستم DeFi و NFT، انتظار میرود که تقاضا برای راهحلهای مقیاسپذیر مانند لایههای دوم همچنان افزایش یابد. سرمایهگذاری در پروژههای لایه دوم اتریوم میتواند فرصتهای سرمایهگذاری جذابی را به همراه داشته باشد، اما همانند هر سرمایهگذاری دیگری، همراه با ریسک است. بنابراین، قبل از هرگونه تصمیمگیری، تحقیقات لازم را انجام داده و با مشاور مالی خود مشورت کنید.
آینده لایههای دوم اتریوم بسیار روشن است. این فناوریها نه تنها به بهبود عملکرد شبکه اتریوم کمک میکنند، بلکه به توسعه کل اکوسیستم بلاک چین نیز سرعت میبخشند. با ظهور برنامههای غیرمتمرکز جدید و نوآورانه، میتوانیم انتظار داشته باشیم که لایههای دوم نقش محوری در شکلدهی آینده اقتصاد دیجیتال ایفا کنند.
آیا شما آماده هستید تا در این انقلاب فناوری شرکت کنید؟ با مطالعه بیشتر و سرمایهگذاری آگاهانه، میتوانید از فرصتهای بینظیری که لایههای دوم اتریوم ارائه میدهند، بهرهمند شوید.